1. Định nghĩa:
Chuyển đổi số là quá trình tích hợp công nghệ số vào tất cả các lĩnh vực của một tổ chức, từ hoạt động kinh doanh, quy trình sản xuất, quản lý nhân sự đến tương tác với khách hàng. Mục tiêu là tối ưu hóa hiệu quả, tăng năng suất, cải thiện trải nghiệm và tạo ra các mô hình kinh doanh mới.
2. Các yếu tố chính:
- Công nghệ: Là nền tảng của chuyển đổi số, bao gồm các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, blockchain, tự động hóa...
- Con người: Nhân tố quyết định thành công của chuyển đổi số. Đòi hỏi sự thay đổi tư duy, kỹ năng và năng lực số của toàn bộ nhân viên trong tổ chức.
- Quy trình: Cần thiết kế lại quy trình làm việc, loại bỏ các bước không cần thiết, tối ưu hóa quy trình để tận dụng lợi thế của công nghệ số.
- Văn hóa: Xây dựng văn hóa doanh nghiệp cởi mở, sáng tạo, sẵn sàng chấp nhận thay đổi và thử nghiệm những điều mới.
3. Lợi ích:
- Tăng hiệu quả và năng suất: Tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót, tối ưu hóa nguồn lực.
- Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ, tăng cường tương tác, đáp ứng nhanh chóng nhu cầu.
- Tạo ra các mô hình kinh doanh mới: Phát triển sản phẩm/dịch vụ số, mở rộng thị trường, tiếp cận khách hàng mới.
- Nâng cao khả năng cạnh tranh: Thích ứng nhanh chóng với thay đổi, tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức.
- Tiết kiệm chi phí: Giảm chi phí vận hành, quản lý, lưu trữ và xử lý dữ liệu.
4. Thách thức:
- Chi phí đầu tư: Cần nguồn lực tài chính lớn để đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực.
- Thay đổi văn hóa: Khó khăn trong việc thay đổi tư duy, thói quen và cách làm việc truyền thống.
- An ninh mạng: Rủi ro về mất mát dữ liệu, tấn công mạng, cần có biện pháp bảo mật chặt chẽ.
- Thiếu nhân lực có kỹ năng: Khó khăn trong việc tìm kiếm và thu hút nhân tài có đủ năng lực số.
5. Xu hướng:
- Trí tuệ nhân tạo (AI): Ứng dụng AI vào phân tích dữ liệu, tự động hóa quy trình, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
- Internet vạn vật (IoT): Kết nối các thiết bị, thu thập dữ liệu, tối ưu hóa hoạt động sản xuất và kinh doanh.
- Dữ liệu lớn (Big Data): Phân tích dữ liệu lớn để đưa ra quyết định kinh doanh chính xác, hiểu rõ khách hàng.
- Điện toán đám mây: Lưu trữ và xử lý dữ liệu trên đám mây, tăng tính linh hoạt và khả năng mở rộng.
Kết luận:
Chuyển đổi số là một xu hướng tất yếu trong thời đại công nghệ 4.0. Nó mang lại nhiều cơ hội và lợi ích to lớn, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Để thành công trong quá trình chuyển đổi số, các tổ chức cần có chiến lược rõ ràng, đầu tư đúng đắn vào công nghệ và con người, đồng thời xây dựng văn hóa doanh nghiệp phù hợp.
Vậy dấu hiệu của chuyển đổi số là gì?
Dữ liệu của DN được lưu trữ trên máy tính, bằng các file mềm.
Việc giao tiếp của nội bộ và với khách hàng được thực hiện qua mạng xã hội, không chỉ giao tiếp trực tiếp.
DN thực hiện marketing, quảng bá hình ảnh của mình trên online nhiều hơn.
Và các hoạt động khác bên trong và ngoài DN cũng đều được thực hiện online nhiều hơn.
Trong doanh nghiệp:
- Thay đổi tư duy và văn hóa: Lãnh đạo và nhân viên cởi mở với công nghệ, sẵn sàng học hỏi và thay đổi. Văn hóa doanh nghiệp khuyến khích sự sáng tạo, thử nghiệm và chấp nhận rủi ro.
- Ứng dụng công nghệ vào quy trình: Các quy trình kinh doanh được số hóa, tự động hóa và tối ưu hóa bằng công nghệ. Sử dụng các phần mềm quản lý, ứng dụng di động, nền tảng đám mây để tăng hiệu quả và giảm thiểu sai sót.
- Tập trung vào dữ liệu: Doanh nghiệp thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu để hiểu rõ khách hàng, tối ưu hóa hoạt động và đưa ra quyết định kinh doanh chính xác.
- Cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng: Sử dụng công nghệ để cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ, tăng cường tương tác và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng.
- Phát triển sản phẩm/dịch vụ số: Doanh nghiệp tạo ra các sản phẩm/dịch vụ mới dựa trên nền tảng công nghệ số, mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng mới.
- Cải thiện hiệu quả hoạt động: Năng suất lao động tăng, chi phí giảm, chất lượng sản phẩm/dịch vụ được cải thiện.
- Tăng cường khả năng cạnh tranh: Doanh nghiệp thích ứng nhanh chóng với thay đổi của thị trường, tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức.
Trong xã hội:
- Tăng cường tiếp cận thông tin và dịch vụ: Người dân dễ dàng tiếp cận thông tin, dịch vụ công, giáo dục, y tế... thông qua các nền tảng số.
- Phát triển kinh tế số: Các mô hình kinh doanh mới xuất hiện, tạo ra nhiều việc làm và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống: Công nghệ số giúp cải thiện chất lượng cuộc sống trong nhiều lĩnh vực như giao thông, môi trường, an ninh...
- Thay đổi hành vi tiêu dùng: Người tiêu dùng chuyển sang mua sắm trực tuyến, sử dụng các dịch vụ số và thanh toán không dùng tiền mặt.
Những ngành nào nên chuyển đổi số?
Sản xuất
F&B
FMCG
Thiết kế, kiến trúc
Giáo dục
Tất cả các ngành khác, bao gồm cả dịch vụ công,...
Trong thời đại công nghệ số hiện nay, hầu hết các ngành nghề đều có thể và nên chuyển đổi số để tận dụng lợi thế của công nghệ, nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng cạnh tranh. Tuy nhiên, một số ngành nghề được xem là ưu tiên chuyển đổi số do có tiềm năng ứng dụng công nghệ cao và tác động lớn đến xã hội:
1. Ngành sản xuất:
- Chuyển đổi số giúp tự động hóa quy trình sản xuất, tối ưu hóa chuỗi cung ứng, quản lý kho hàng thông minh, từ đó giảm chi phí, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.
- Ứng dụng công nghệ IoT, AI, Big Data giúp phân tích dữ liệu sản xuất, dự đoán nhu cầu thị trường, cá nhân hóa sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
2. Ngành tài chính - ngân hàng:
- Chuyển đổi số giúp cải thiện trải nghiệm khách hàng thông qua các dịch vụ trực tuyến, thanh toán điện tử, quản lý tài chính cá nhân.
- Ứng dụng công nghệ blockchain tăng cường bảo mật giao dịch, giảm thiểu rủi ro và chi phí.
- Phân tích dữ liệu lớn giúp đánh giá rủi ro tín dụng, phát hiện gian lận và đưa ra quyết định đầu tư chính xác.
3. Ngành y tế:
- Chuyển đổi số giúp lưu trữ và quản lý hồ sơ bệnh án điện tử, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị từ xa, cải thiện chất lượng dịch vụ y tế.
- Ứng dụng AI trong phân tích hình ảnh y tế, dự đoán bệnh tật, phát triển thuốc mới.
- Sử dụng IoT để theo dõi sức khỏe bệnh nhân từ xa, cảnh báo sớm các vấn đề sức khỏe.
4. Ngành giáo dục:
- Chuyển đổi số giúp cá nhân hóa việc học, cung cấp nội dung học tập đa dạng và linh hoạt, tạo môi trường học tập tương tác và hấp dẫn.
- Ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) mang đến trải nghiệm học tập sống động và chân thực.
- Sử dụng AI để đánh giá năng lực học sinh, hỗ trợ giáo viên trong quá trình giảng dạy.
5. Ngành nông nghiệp:
- Chuyển đổi số giúp nông dân tiếp cận thông tin về kỹ thuật canh tác, dự báo thời tiết, giá cả thị trường.
- Ứng dụng IoT trong quản lý trang trại, theo dõi và kiểm soát môi trường sống của vật nuôi, cây trồng.
- Sử dụng máy bay không người lái (drone) để phun thuốc, gieo hạt, khảo sát đất đai.
6. Ngành dịch vụ:
- Chuyển đổi số giúp các doanh nghiệp dịch vụ (du lịch, khách sạn, nhà hàng...) nâng cao chất lượng phục vụ, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.
- Ứng dụng công nghệ đặt chỗ trực tuyến, thanh toán điện tử, chatbot hỗ trợ khách hàng.
- Phân tích dữ liệu khách hàng để đưa ra các chương trình khuyến mãi, ưu đãi phù hợp.
Ngoài ra, các ngành công nghiệp khác như logistics, bán lẻ, bất động sản, năng lượng... cũng đang tích cực chuyển đổi số để tối ưu hóa hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Vậy tại sao phải chuyển đổi số?
Trên đây là báo cáo về số lượng người và thời gian sử dụng Internet trung bình ở Việt Nam của WeAreSocial và Hootsuite vào tháng 1 năm 2021 dựa trên dân số ~97,75 triệu người và tỷ lệ dân thành thị đạt ~37,7%. Tuy nhiên, trong thời điểm dịch bệnh như hiện nay, con số đó còn có thể cao hơn nữa.
Theo đó, trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, cách thức người dùng tìm kiếm, tiếp cận thông tin và thói quen mua sắm của họ cũng thay đổi, thì các DN lớn, DN đối thủ cũng đã cố gắng thay đổi để đáp ứng với xu thế toàn nhân loại, đáp ứng nhu cầu khách hàng mục tiêu. Vậy mà bạn còn dậm chân tại chỗ, suy nghĩ thiệt hơn của việc chuyển đổi số thì chẳng mấy chốc, bạn sẽ bị đánh bật khỏi thị trường lúc nào không hay.
Lấy ví dụ gần nhất, tại Việt Nam, trong thời điểm dịch COVID-19, khi chỉ thị 16 được ban hành, tất cả các DN đều phải đóng cửa, gần 90% DN bị ảnh hưởng bởi Covid-19 như: Giảm lượng khách hàng, từ đó giảm doanh thu, các chi phí cố định vẫn phải chi trả dẫn đến nhiều doanh nghiệp không trụ nổi, rút lui khỏi thị trường. Câu hỏi đặt ra là điều gì đã giúp các DN còn lại trụ vững? Đầu tiên và quan trọng nhất đó chính là phải THAY ĐỔI, thay đổi trong cách thức hoạt động, cách thức làm việc, cách tìm kiếm và tiếp cận khách hàng,...Và thay đổi như thế nào?
Thay đổi tư duy
- Biến chuyển đổi số thành văn hóa doanh nghiệp bằng việc lặp đi lặp lại quy trình làm việc trên nền tảng số.
- Tổ chức lại DN một cách linh hoạt và nhanh gọn, liên tục thử nghiệm, triển khai, nghiệm thu kết quả để rút kinh nghiệm.
- Truyền cảm hứng cho các bộ phận, phòng ban cộng tác với nhau, có tư duy tiến bộ, chinh phục sự thay đổi.
Thay đổi công nghệ
- Trước hết và đơn giản nhất là sử dụng Internet trong mọi hoạt động của tổ chức.
- Quản lý các công việc nội bộ bằng phần mềm.
- Thực hiện quản lý các mối quan hệ với khách hàng trên hệ thống.
- Quản lý đầu vào, đầu ra các nguyên liệu, sản phẩm bằng các phần mềm có sẵn.
- Lưu trữ dữ liệu ở 1 nơi.
- Thay đổi hình thức marketing truyền thống sang digital marketing.
Hiện nay, có rất nhiều DN trên thị trường đang cung cấp các giải pháp chuyển đổi số với mức giá khác nhau, phù hợp với đủ loại ngành nghề khác nhau nên bạn có thể dễ dàng tìm được các giải pháp cho DN mình. Vậy các giải pháp của họ giải quyết vấn đề gì?
- Đầu tiên và khái quát nhất, họ sẽ giúp bạn bê toàn bộ bộ máy hoạt động của công ty lên trên 1 ứng dụng để tất cả nhân viên có thể nắm bắt và quản lý công việc 1 cách dễ dàng.
- Tất cả các dữ liệu được lưu ở 1 chỗ giúp dễ dàng truy xuất và kiểm soát.
- Cuộc trò chuyện, trao đổi, nghị quyết, công văn,... đều được ban hành trên nền tảng ứng dụng, không cần in ấn, không cần gửi qua nhiều phòng ban để xét duyệt như trước kia.
- Bạn có thể làm việc ở bất cứ đâu: phòng khách, phòng ngủ, trên võng tại 1 hòn đảo nào đó,...mà không cần tất bật quần quần áo áo, kẹt xe, trễ giờ do máy chấm công không nhận diện vân tay,...
- Cách nhân viên trao đổi và lưu trữ thông tin khách hàng cũng thay đổi, không còn những cuộc gặp mặt tại quán cafe, bỏ tiền túi mời khách 1 bữa để họ nghe mình tư vấn,... giờ đây đã có rất nhiều ứng dụng cho những cuộc họp mặt trực tuyến, hướng dẫn và tư vấn tận tình không khác gì trực tiếp.
- Việc marketing, chăm sóc khách hàng cũng thuận tiện hơn khi đã có hệ thống nhắc nhở và automation marketing giúp cho bạn và nhân viên không bao giờ phải lo sợ việc bỏ sót khách hàng quan trọng.
- Và còn nhiều tính năng nữa mà 1 hệ thống chuyển đổi số có thể làm để hỗ trợ nhà quản lý.
Nếu những thông tin trên đã khiến bạn lung lay muốn chuyển đổi số cho DN của mình thì tiếp theo sẽ là cú chốt nói về những lợi ích mà chỉ khi thực hiện chuyển đổi số doanh nghiệp của bạn mới có thể đạt được. Từ đó, doanh nghiệp có thể tăng khả năng cạnh tranh hơn trong ngành.
Chuyển đổi số là gì?